تمنای وصال

تفسیر آیه ۷۲
* علت تکرار نعمتهای بهشت در قرآن، کوچک کردن دنیا در چشم مؤمنان است
چرا خدا وعده‌ی بهشت را در قرآن این‌قدر تکرار میکند و چرا به مؤمنان تک‌تک نعمتها را وعده داده و از غذا، شراب، لحم طیر و… نام برده است؟ این یادآوری پرتکرار علل فراوانی دارد؛ ولی آنچه ما درک و فهم آن را داریم، این است که در این دنیا بر سَر راه مؤمنانی که میخواهند طِبق تکالیف خدا عمل کنند، هزاران خارِ دامنگیر است و انگیزه‌های مخالف فراوانی، از قبیل حُبّ مال، مقام، شهوت، شهرت و زن قرار میگیرد. توفیق در پیمودن صراط مستقیم و منحرف ‌نشدن از آن، زمانی حاصل میشود که زندگی دنیا و زَرق‌وبَرق فریبنده‌ی آن برای مؤمن بی‌اهمّیّت باشد و مجموع زندگی برایش کوچک جلوه کند؛ ولی چنانچه زندگی در نظر او بزرگ آید، رفتنِ راه خدا محال یا مشکل خواهد شد. امّا کسی که اصل زندگی برایش مهم نباشد، راه را آسان طی میکند.
برای مثال، کسانی میتوانند از جادّه‌ای باریک، بین دو کوه، عبور کنند که از پرت ‌شدن نترسند و شجاع باشند. هرکه جان خود را عزیز بدارد، نخواهد رفت؛ امّا آن‌که افتادن را مهم نداند، میرود. خلاصه، در راه سعادت که خیلی باریک و دقیق است، باید قیمتِ زندگی را ناچیز شمرد.
کسی زندگی دنیا برایش ناچیز جلوه خواهد کرد که دنیای بعد و عالَم بعد را بزرگ و پرلذّت و پرنعمت ببیند. آن‌وقت است که رفتن در راه پُرخطر را ناچیز خواهد شمرد و اگر به او گفتند کشته میشوی، در او اثری نخواهد گذاشت و ملامتِ ملامت‌گران در او کارگر نخواهد افتاد؛ چون اصل زندگی برایش مهم نیست.
برای اینکه رنگهای پُرزرق‌و‌بَرق این زندگی در نظر انسان کوچک آید، خداوند مرتّب، نِعَم آن دنیا را در نظر انسان جلوه میدهد و عذاب آخرت را به یادش می‌آورد. اگر انسان بتواند حالتِ دلبستگی‌ نداشتن به دنیا را در خود به‌وجود آورد، خیلی از مشکلات برایش حل میشود. آیات و روایات و این‌همه خُطَبی که در تحقیر دنیا وارد شده، بدین منظور است؛ زیرا اگر به دنیا دلبسته بودی، از راه خواسته‌ها خواهی رفت، ولی اگر دلبسته نبودی، از راه تکلیف خواهی رفت.

* تفسیر سوره برائت، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، صص ۵۰۳ تا ۵۱۱(خلاصه).